Sterkopen.nl Blog

Weegschaal bevat een aantal dubbelstersystemen, maar is ondanks dat niet heel duidelijk zichtbaar in de sterrenhemel. Het sterrenbeeld Weegschaal is van januari tot juli te zien in de noorderhemel. Zijn helderste ster is Zuben el-Schamali (de noordelijke klauw). Onervaren sterrenkijkers kunnen moeite hebben met het vinden van de Weegschaal en er is heel wat fantasie nodig om de vorm van een weegschaal te herkennen. De zon kruist dit sterrenbeeld van 31 oktober tot 23 november en de Weegschaal is daarmee onderdeel van de dierenriem.
 
Vorm en positie:
Weegschaal bevindt zich tussen de sterrenbeelden Maagd (ten oosten) en Schorpioen (ten westen). Zuben el-Schamali is de helderste ster van het sterrenbeeld en vormt de basis van de Weegschaal. Deze ster is een blauwe dwerg en bevindt zich precies op de schijnbare zonnebaan in het heelal. Een in het oog springend kenmerk van de Weegschaal is de meervoudige ster Alpha Librae. Deze kan met een gewone verrekijker bekeken worden vanaf de Aarde.
 
Rechte klimming: 14h 21m tot 16h 02m
Declinatie: -30 tot 0°
 
Helderste ster: Beta Librae (Zuben el-Schemali)
 
Mythologie:
De oude Soemeriërs kenden dit Sterrenbeeld al als Weegschaal, maar de oorsprong van deze naam is onbekend. Sommigen gaan ervan uit dat de naam te maken heeft met de herfstequinox, het moment waarop toentertijd de zon het sterrenbeeld kruiste en de dag en nacht precies even lang, dus in balans, waren. De naam kan ook afgeleid zijn van de vorm van de weegschalen die toentertijd door belastinginners gebruikt werden. Zowel de Babyloniërs als de oude Grieken zagen dit sterrenbeeld als de scharen van de Schorpioen. De Romeinen zagen het sterrenbeeld Weegschaal als de weegschaal van het recht, gedragen door de godin Astraea.
 
Astrologische betekenis: Mensen die onder het sterrenbeeld Weegschaal geboren zijn, worden vaak gezien als open-minded en intelligent. Ze beginnen vol enthousiasme aan nieuwe projecten, maar kunnen soms wat onevenwichtig overkomen. Dankzij hun diplomatie en bereidheid om te helpen, zijn Weegschalen vaak erg geliefde personen. Het element van de Weegschaal is lucht.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Lente
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Maagd, Slangendrager, Schorpioen, Wolf

Het Vosje, ook wel de Vos genoemd, is een onopvallend sterrenbeeld in de noorderhemel. Het Vosje kan herkend worden aan een zigzaglijn, die de rug van een vos van de neus tot de staart voorstelt. Met een beetje fantasie kunt u de vos bijna zien sluipen.
 
Vorm en positie:
De Vos bevindt zich tussen de sterrenbeelden Zwaan (rechtsboven) en de Pijl (Sagitta, linksonder). Geen van de sterren is helderder dan klasse 4. De sterrenrijke en heldere baan van de Melkweg loopt door het Vosje, waardoor hij toch heel interessant is om te bekijken. Het Vosje bevat een aantal open sterrenhopen, die duidelijk te zien zijn. Bijzonderheden in het sterrenbeeld Vos zijn de planetaire nevel M27 en de open sterrenhoop Collinder 399. De helderste ster van de Vos is een rode reus (Anser).
 
Rechte klimming: 18h 57m tot 21h 30m
Declinatie: +19 tot +29 graden
 
Helderste ster: Anser (Alpha Vulpeculae)
 
Mythologie:
Het sterrenbeeld Vos werd pas in het jaar 1690 geclassificeerd en heeft daarom geen mythologische achtergrond. Ooit werd er gesproken over de Vos en de Gans, maar de Gans is nu geen sterrenbeeld meer. Helaas is er geen aanknopingspunt te vinden voor een mythologische achtergrond van deze twee dieren. Het zou kunnen dat er een connectie is met de oppergod Zeus, die meerdere dieren een ereplaats in de hemel gaf. Dit als troost of als laatste eer na een verloren strijd. Niemand weet echter of de vos en de gans ook om deze reden in de hemel te zien zijn.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Zwaan, Lier, Hercules, Pijl, Dolfijn, Pegasus

Het sterrenbeeld Veulen bestaat slechts uit vier zichtbare sterren en is niet erg opvallend. De vorm van het sterrenbeeld lijkt op de kop van een jong paard, een veulen. In dit sterrenbeeld is slechts één ster helderder dan klasse 4.
 
Vorm en positie:
Het sterrenbeeld Veulen is een van de kleinste constellaties in de sterrenhemel. Het enige sterrenbeeld dat kleiner is, is het Zuiderkruis. Naast het Veulen ligt het sterrenbeeld Pegasus.
 
Rechte klimming: 20h 56m tot 21h 26m
Declinatie: +2 tot +13 graden
 
Helderste ster: Alpha Equulei (Kitalpha)
 
Mythologie:
In de Griekse mythologie is er een verhaal dat het sterrenbeeld Veulen associeert met het veulen Celeris. Celeris was een nakomeling of broer van het gevleugelde paard Pegasus. Celeris werd door Mercurius aan Castor gegeven. Andere mythes vertellen dat Equuleus het paard was dat door de drietand van Zeus geraakt werd tijdens een belangrijke strijd tussen Zeus en Athenea. Omdat dit sterrenbeeld vóór Pegasus opkomt, wordt hij ook wel eens Equus Primus, oftewel het eerste paard, genoemd.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Herfst
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Pegasus, Dolfijn, Waterman

Het sterrenbeeld Dolfijn is een klein, ruitvormig sterrenbeeld dat te zien is in de noorderhemel. Het sterrenbeeld ligt ten oosten van de prominente ster Altair, die bij het sterrenbeeld Arend hoort. De vrolijke dolfijn springt over Altair heen, de sterrenhemel in.
 
Vorm en positie:
Dit sterrenbeeld bevindt zich in de Melkweg en is herkenbaar aan de opvallende en compacte vorm. Een ruitvorm van sterren vormt het lichaam van de dolfijn en een vijfde ster in het zuiden vormt de staart. Net als het sterrenbeeld Orion ligt de Dolfijn aan de hemelequator, waardoor hij vanuit de hele bewoonde wereld gezien kan worden.
 
Rechte klimming: 20h 14m tot 21h 08m
Declinatie: +2 tot 21 graden
 
Helderste ster: Beta Delphini (Rotanev)
 
Mythologie:
De Mythe van Delphinus vertelt van Arion van Lesbos, een beroemde Griekse dichter en muzikant die een geweldige verzameling van schatten had verzameld. Tijdens een zeereis werd hij beroofd door zijn bemanning. Zij stonden hem toe dat hij voor zijn dood nog één lied mocht zingen met zijn lier. Na zijn mooie lied werd hij overboord gegooid, maar hij werd al gauw gered door een dolfijn die hem op zijn rug naar de hemel bracht. Nu hebben Arion, zijn lier en de dolfijn een vast plekje in de sterrenhemel. Een andere legende vertelt het verhaal van de nieuwe vrouw van de zeegod Poseidon, Amphitrite, die naar het Atlasgebergte vluchtte om haar maagdelijkheid te kunnen bewaren. Poseidon stuurde een dolfijn om Amphitrite over te halen om terug te komen. Toen de dolfijn haar succesvol teruggebracht had, beloonde Poseidon de dolfijn door hem een vast plekje in de hemel te geven.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Vos, Pijl, Arend, Waterman, Pegasus, Veulen

Zwaan, ook wel Cygnus genoemd, hoort bij de mooiste sterrenbeelden van de sterrenhemel. Met wijde, elegante vleugels glijdt hij richting de Melkweg. Vanwege zijn vorm wordt hij ook wel Noorderkruis genoemd. Dit sterrenbeeld is een van de 48 antieke constellaties, en werd al genoemd door Ptolemeus. De ruimtetelescoop 'Kepler' heeft in de Zwaan onlangs een zonnestelsel ontdekt, dat ongeveer 2000 lichtjaar verwijderd is. In dit zonnestelsel bevinden zich 6 planeten.
 
Vorm en positie:
Vanwege zijn twee rijen van heldere sterren ziet de Zwaan eruit als een kruis, of als een zwaan met gespreide vleugels en een lange hals. De helderste ster Deneb vormt daarbij de staart van de zwaan en de ster Albireo vormt zijn uitgestrekte hals. De baan van onze Melkweg loopt dwars door de Zwaan heen. Daardoor is de Zwaan heel interessant en mooi om te bekijken.
 
Rechte klimming: 19h 07m tot 22h 03m
Declinatie: +27 tot +61 graden
 
Helderste ster: Deneb (Alpha Cygni)
 
Mythologie:
De Griekse oppergod Zeus zou ooit de badende Leda ontvoerd hebben, nadat hij zich in een zwaan veranderd had. De goden veranderden zich vaak in dieren, zodat ze niet herkend werden. Leda was de vrouw van de Spartaanse koning Tyndarus waarmee ze die nacht ook sliep. Later legde ze twee eieren, een daarvan was goddelijk en het andere ei was menselijk en daarom sterfelijk. Uit het goddelijke ei kwamen de mooie Helena en de machtige Pollux. Helena gold als mooiste vrouw van haar tijd. Haar schoonheid zou zo indrukwekkend zijn geweest dat elke man die haar zag haar wilde hebben. Al als twaalfjarige werd ze ontvoerd door Theseus en Peirithoös en vervolgens door haar broers bevrijd. Uit het andere ei kwamen Klytaemnestra en Castor, de tweelingbroer van Pollux. Ter ere van deze geboorte kreeg de zwaan een bijzonder plekje in de hemel.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Cepheus, Draak, Lier, Hagedis, Vosje, Pegasus

De Arend is een indrukwekkend sterrenbeeld, dat in de herfst en zomer te zien is in de noorderhemel. Hij ligt op het vlak van onze Melkweg. Zijn belangrijkste ster, Altair, is tien keer zo helder als onze zon. Dankzij zijn helderheid is deze ster een prominente aanwezige in de sterrenhemel.
 
Vorm en positie:
De belangrijkste ster van De Arend, Altair (α Aquilae), is een hele heldere en daardoor prominente ster. Hij maakt deel uit van de zomerdriehoek. In de nabije omgeving liggen de sterren Tarazed (γ Aquilae) en Alschain (β Aquilae). Samen vormen deze drie sterren de kop van de Arend. De overige sterren vormen de uitgestrekte vleugels van de vogel.
 
Rechte klimming: 18h 40m tot 20h 35m
Declinatie: -12 tot 8 graden
 
Helderste ster: Altair heeft een schijnbare magnitude van 0.8m. Samen met de sterren Deneb (Alpha Cygni) in het sterrenbeeld Zwaan en de ster Vega vormt hij de zogenaamde zomerdriehoek.
 
Mythologie:
Als een van zijn twaalf werken moest Heracles de gouden appels van de Hesperiden roven. Op zijn pad kwam Heracles de onfortuinlijke Prometheus tegen, die vastgeketend was aan een steen. De oppergod Zeus had Prometheus gestraft, omdat hij de tegen de wil van Zeus vuur en verlichting aan de mensheid geschonken had. De arend kwam iedere dag om een stukje van de lever van Prometheus op te eten. Heracles doodde de arend met een pijl en verloste Prometheus van zijn lijden.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Waterman, Dolfijn, Pijl, Hercules, Slang, Schild, Boogschutter, Steenbok

Maagd is een zeer groot sterrenbeeld dat direct op de ecliptica ligt. De ecliptica is de lijn die de zon ieder jaar opnieuw volgt. Maagd is dan ook een van de 12 tekens van de dierenriem. Een van de meest in het oog springende kenmerken van de Maagd is het grote sterrenstelselcluster, waarin ongeveer 2000 sterrenstelsels te vinden zijn.
 
Vorm en positie:
Maagd is een uitzonderlijk groot sterrenbeeld en is na de Waterslang het grootste sterrenbeeld van de hemel. Maagd bevindt zich tussen de sterrenbeelden Leeuw en Weegschaal. Qua vorm lijkt Maagd op een zittende vrouw.
 
Rechte klimming: 11h 37m tot 15h 11m
Declinatie: -23 tot +14°
 
Helderste ster: Spica
 
Mythologie:
Er zijn twee beroemde mythen die de oorsprong van het sterrenbeeld Maagd kunnen verklaren. In een Griekse mythe wordt de vruchtbaarheidsgodin Persephone ontvoerd door Hades, de god van de onderwereld. Haar moeder Demeter probeert haar te vinden en vernietigt uiteindelijk, uit pure wanhoop, de hele oogst. In een poging om Demeter te kalmeren, laat Hades Persephone ieder jaar in de lente terugkeren zodat ze haar moeder kan helpen met de oogst. Dit verklaart het feit dat het sterrenbeeld Maagd alleen van maart tot augustus te zien is. Voortbordurend op het thema maagden: de godin Astraea, de dochter van Zeus, was het eeuwige geruzie van de mannen zat en besloot op te stijgen naar de hemel. Zij werd het sterrenbeeld Maagd, waarbij ze de weegschaal van het recht (Libra) in haar handen houdt.
 
Astrologische betekenis: Het sterrenbeeld Maagd hoort bij het element aarde. Zoals bij alle sterrenbeelden van het element aarde, hebben mensen die onder dit sterrenbeeld geboren zijn beide benen op de grond. Maagden zijn erg praktisch ingesteld, houden van orde en doen dingen graag volgens de regels. Maagden zijn vaak perfectionisch en meelevend.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Lente
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Leeuw, Beker, Raaf, Waterslang, Weegschaal, Slang, Ossenhoeder

De Pijl is een sterrenbeeld dat uit slechts een paar sterren bestaat en er inderdaad uitziet als een vliegende pijl. Hierdoor is dit een indrukwekkend en opvallend sterrenbeeld. De Pijl is het op twee na kleinste sterrenbeeld in de hemel. Dit sterrenbeeld komt ook voor op de lijst van Ptolemeus en is een van de oudste sterrenbeelden.
 
Vorm en positie:
De Pijl bevindt zich ten noorden van het sterrenbeeld Waterman en ziet er daadwerkelijk uit als een pijl die van west naar oost vliegt. De Pijl wordt gevormd door vier sterren van de grootte 3 en 4. Het sterrenbeeld Pijl ligt op onze Melkweg en wel tussen de sterrenbeelden Zwaan en Arend. Andere buren van de Pijl zijn het Vosje, Hercules en de Dolfijn.
 
Rechte klimming: 18h 57m tot 20h 20m
Declinatie: +16 tot +21 graden
 
Helderste ster: Gamma Sagittae
 
Mythologie:
Ooit zou Prometheus het vuur uit de hemel gestolen en naar de mensen gebracht hebben. De oppergod Zeus liet hem daarvoor bestraffen. Hij liet Prometheus vangen en naar de naarste uithoek van de Kaukasus brengen. Daar liet hij hem aan een rots boven een afgrond bungelen. De dief moest het daar uithouden zonder eten, drinken en slaap. Iedere dag kwam de Arend Ethon en at een stukje van de lever van Prometheus op. De lever groeide echter iedere dag weer aan, omdat Prometheus onsterfelijk was. Op een dag kwam de Griekse held Heracles, die de Arend met een pijl doodde. Nu staat de pijl als eerbetoon in de hemel. Een ander verhaal vertelt over de Pijl als een kosmisch licht.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Hercules, Arend, Dolfijn

De Lier is een klein, maar opvallend sterrenbeeld dat in de zomerhemel makkelijk te herkennen is. De Lier bevindt zich in de noorderhemel. Men ziet dit sterrenbeeld al gauw, als men weet dat hij zich ten noorden van de Melkweg bevindt. De naam van het sterrenbeeld is afgeleid van een klassiek snaarinstrument, dat ook wel lyra genoemd wordt.
 
Vorm en positie:
De Lier heeft de vorm van een gelijkvormig parallellogram, of de snaren van een Lier. De Lier is goed te herkennen aan zijn zeer heldere hoofdster, Vega. Dit is de op één na helderste ster in de noorderhemel en de op vier na helderste ster van het heelal. De lier bevindt zich ten noorden van de Melkweg en is relatief makkelijk te zien. In dit sterrenbeeld zijn verschillende sterrenclusters in diverse helderheden te zien. Dit maakt de Lier tot een zeer mooi en interessant sterrenbeeld.
 
Rechte klimming: 18h 13m tot 19h 28m
Declinatie: +25 ° tot +47 °
 
Helderste ster: Alpha Lyrae (Wega)
 
Mythologie:
Het snaarinstrument lyra, oftewel de lier, zou uitgevonden zijn door de Griekse god Hermes. Dit muziekinstrument gaf Hermes aan zijn halfbroer Apollo. Apollo werd op latere leeftijd Orpheus, een beroemde zanger en muzikant. Met de Lier misleidde Orpheus Hades, de god van de onderwereld, zodat hij zijn bruid Euridice uit de onderwereld kon redden. Euridice was gestorven door een slangenbeet. Helaas hield Orpheus zich niet aan de regels bij het verlaten van de onderwereld: hij mocht niet achterom kijken, maar deed dat toch. Hij stierf en bij zijn dood werd de lier als eerbetoon in de sterrenhemel gezet. Euridice bleef in de onderwereld.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Draak, Hercules, Vosje, Zwaan

De Leeuw is een zeer markant sterrenbeeld in de lentehemel. De Leeuw is van bijzondere astrologische betekenis, want hij bevindt zich op de ecliptica en is daarmee een van de 12 tekens van de dierenriem.
 
Vorm en positie:
De Leeuw is te herkennen door een gebogen sterrenlijn, die ook wel bekend staat als de sikkel. Deze lijn zou de manen van de leeuw verbeelden. De heldere sterren uit dit sterrenbeeld, zoals Denebola, Regulus, Algeiba (γ) en δ Leonis vormen het lichaam, terwijl de sterren ζ μ and ε Leonis het hoofd vormen. In het sterrenbeeld Leeuw zijn ook een paar interessante tweelingsterren te zien.
 
Rechte klimming: 12h 00m tot 9h 15m
Declinatie: +0 tot +30°
 
Helderste ster: Alpha Leonis (Regulus)
 
Mythologie:
In de Griekse mythologie vertegenwoordigt dit sterrenbeeld de Nemeïsche Leeuw, die alle dorpen en steden in de omgeving van de plaats Nemea verwoestte. Dankzij zijn bijzondere vacht was de leeuw onschendbaar - geen wapen drong tot hem door. De Griekse held Heracles, ook wel bekend als Hercules, kreeg 12 opdrachten van Zeus. Een daarvan was het verslaan van de Nemeïsche Leeuw. Na een mislukte poging met een zwaard, wurgde hij de leeuw met zijn blote handen. Vervolgens trok Heracles de vacht van de leeuw aan en werd daardoor zelf onschendbaar. De god Zeus bewees de leeuw zijn laatste eer door hem een plekje in het firmament te geven.
 
Astrologische betekenis: Mensen die onder dit sterrenbeeld geboren zijn, zijn vaak erg sociaal, zelfverzekerd en succesvol. Dankzij hun generositeit en egoïsme zijn ze vaak goede leiders. De Leeuw heeft een goed hart, helpt vaak en heeft daardoor veel vrienden. Het element van de Leeuw is vuur.
 
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Lente
 
Naastgelegen sterrenbeelden: Kleine Leeuw, Kreeft, Sextant, Beker, Maagd