Zwaan, ook wel Cygnus genoemd, hoort bij de mooiste sterrenbeelden van de sterrenhemel. Met wijde, elegante vleugels glijdt hij richting de Melkweg. Vanwege zijn vorm wordt hij ook wel Noorderkruis genoemd. Dit sterrenbeeld is een van de 48 antieke constellaties, en werd al genoemd door Ptolemeus. De ruimtetelescoop 'Kepler' heeft in de Zwaan onlangs een zonnestelsel ontdekt, dat ongeveer 2000 lichtjaar verwijderd is. In dit zonnestelsel bevinden zich 6 planeten.
Vorm en positie:
Vanwege zijn twee rijen van heldere sterren ziet de Zwaan eruit als een kruis, of als een zwaan met gespreide vleugels en een lange hals. De helderste ster Deneb vormt daarbij de staart van de zwaan en de ster Albireo vormt zijn uitgestrekte hals. De baan van onze Melkweg loopt dwars door de Zwaan heen. Daardoor is de Zwaan heel interessant en mooi om te bekijken.
Rechte klimming: 19h 07m tot 22h 03m
Declinatie: +27 tot +61 graden
Helderste ster: Deneb (Alpha Cygni)
Mythologie:
De Griekse oppergod Zeus zou ooit de badende Leda ontvoerd hebben, nadat hij zich in een zwaan veranderd had. De goden veranderden zich vaak in dieren, zodat ze niet herkend werden. Leda was de vrouw van de Spartaanse koning Tyndarus waarmee ze die nacht ook sliep. Later legde ze twee eieren, een daarvan was goddelijk en het andere ei was menselijk en daarom sterfelijk. Uit het goddelijke ei kwamen de mooie Helena en de machtige Pollux. Helena gold als mooiste vrouw van haar tijd. Haar schoonheid zou zo indrukwekkend zijn geweest dat elke man die haar zag haar wilde hebben. Al als twaalfjarige werd ze ontvoerd door Theseus en Peirithoƶs en vervolgens door haar broers bevrijd. Uit het andere ei kwamen Klytaemnestra en Castor, de tweelingbroer van Pollux. Ter ere van deze geboorte kreeg de zwaan een bijzonder plekje in de hemel.
Het beste zichtbaar in het jaargetijde: Zomer
Naastgelegen sterrenbeelden: Cepheus, Draak, Lier, Hagedis, Vosje, Pegasus